İmam Gazalı Hazretlerinden Nasihatlar

İmam Gazalı Hazretlerinden Nasihatlar

İyi bil ki, bir gün; gece ve gündüzü ile yirmi dört saattir. Kıyamet günü insanoğlunun önüne her gün için yirmi dört tane kapalı kutu getirilir. Kutunun birini açıp, o saatte yaptığı amellerin mükafatı olarak, içinin nur ile dolu olduğunu görünce, Allah'ın lütfunu düşünerek kul öyle sevinir ki, bu sevinci cehennem halkı arasında pay-laşılsa, cehennemin acısını duymaz olurlardı.

İkinci kutuyu açtığında, bundan karanlık ve pis kokular çıkar ki, bu da isyan ile geçirdiği saattir. Buna da öyle üzülür ki, eğer bu üzüntü cennet halkına dağıtılsaydı, kederlerinden cennetin zevkini kaybederlerdi.

Üçüncü bir kutu daha açılır ki içi tamamen boştur. Bu da uyku veya mübah şeylerle geçirdiği saattir. Fakat küçük bir hayrın ecrine dahi şiddetle ihtiyaç duyulan o günde, imkanı olduğu halde büyük bir kazancı kaybeden tüccarın zararı gibi ye hatta çok daha fazla yanar ve o saati boşa geçirmesinin acısıyla kıvranır.

Bu kadar zarar ve aldanma sana kafıdir.

O halde "Ey nefsimi fırsat eldeyken sandığını iyi doldur, sakın boş bırakma. Tembelliğe düşme, sonra yüksek derecelerden düşersin."

İmam Gazali -kuddise sirruh- (v. 1111)

Oğlum! Şu üç ibadetinde mutlak surette kalbini teyakkuz halinde bulundur, aklın ve kalbin başka yerde olmasın! Bunlar, Kur'an-ı Kerım okurken, Rabbini zikrederken ve namaz kılarken. Bu üç halde bir an bile aklını ve gönlünü başka yere verme. Allah'ın huzurunda olduğunu unutma! Yoksa yönünü kıbleye çevirip de, aklın başka şeyler peşinde olursa, bunun değeri zaafa uğrar. Yönünü İslam'ın doğduğu ilk mabed olan Kabe'ye, kalbini de Hazret-i Allah'a bağla! Ayrıca ariflerden olmak istersen; sükutun fikir, bakışın ibret ve dileğin taat olsun. Zıra bu üç haslet, ariflerin alametidir.

Oğlum! Kul borcundan son derece sakın! Bir kuruş borç yüzünden, kabul olmuş pek çok ibadetin sevabı gider. Rasul-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem-, borçlu olarak ölenlerin namazını kılmazdı. Bundan maksadı, zengini merhamete getirip alacağını bağışlatmaktı. Mümin, borç yaparken fuzulı yere borca girmez. Lakin zarureten borçlanırsa ve ödemek niyetiyle alırsa, Allah Teala ona yardımcı olur. Hatta ödemenin gayreti içinde olup da borcunu ödeyemeden ölürse, kıyamette de Allah yardımcısı olur.
Belaya da şükretmek lazımdır. Çünkü küfür ve günahlardan başka bela yoktur ki, içinde senin bilmediğin bir iyilik olmasın! Allah, senin iyiliğini, senden daha iyi bilir. Şer zannettiğin çok şey vardır ki senin için hayırdır. Hayır zannettiğin çok şey vardır ki senin için şerdir. En selamet yol, ilahı takdıre razı olman, her hale şükür diyebilmendir.
Oğlum! Son derece dikkat edeceğin bir cihet varsa, o da kimler ile düşüp kalktığındır. Şunu iyi bil ki bir sepet sağlam elma, içindeki bir çürük elmayı sağlama çıkartamaz. Fakat bir çürük elma, hepsini çürütür. Bunun için daima salihlerle düşüp kalk!
İyi arkadaş da, gül yağı satana benzer, ya satın alırsın, ya o sana biraz sürer veya hiç olmazsa yanında bulunduğun müddetçe güzel koku taşırsın. Kişi sevdikleri ile beraberdir. Dünyada kimi sever ve kim ile düşüp kalkarsan kıyamette onunla haşrolunursun. O halde ilmi ile amel eden alimlerin ve salihlerin sohbetine devam et!

Oğlum! Hayatta her şey Allah'ın taksımi iledir. Allah; kimini zengin, kimini yoksul, kimini sağlam, kimini sakat, kimini alim ve kimini cahil kılmıştır. Dünyanın düzeni ancak böyle sağlanır. Kendinden düşük kimseleri gördüğün vakit, böbürlenip onları hakır görme! Sen onların yerinde, onlar da senin yerinde olabilirdi. İşte bunu düşünerek yoksullar ile arkadaş ol! Onlara karşı daima alçak gönüllü olmaya çalış! İnsanlık ve İslamlık vakarını koru! Saadet ancak böyle elde edilir. Dünya ve ahirette huzur istersen, kimseyi incitme! Senden gencini gördüğün vakit; "Bunun günahı benden az", senden yaşlısını gördüğün vakit; "Bunun sevabı benden çok, bilmediğim tarafları ile benden daha fazıletlidir" düşüncesi ile onlara bak! Bir alim gördüğünde; "Bunun ilmi var, kendisini kurtarır", senden cahilini gördüğünde; "Bu bilmez, Allah onu bağışlar", diye düşün! Hatta bir kafir gördüğün vakit, son nefes belli olmadığından; "Allah Teala buna hidayet nasip ederse, bütün günahları bağışlanmış ve tertemiz olarak ilahı huzura çıkabilir. Acaba benim son nefesim ne olur?" diye akıbetini düşün! Kendini ne kadar tanır ve ne kadar düşük görürsen, Allah katında o nisbette mevkı kazanırsın.
Oğlum! Elinden geldiği kadar din kardeşlerinin ihtiyaçlarını karşıla! Zıra Rasul-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:
"Kim mümin kardeşinin bir ihtiyacını giderirse, Allah Teala da onun bir ihtiyacını giderir." (Buharı, Mezalim, 3)
Diğer bir hadıs-i şerıfte Rasul-i Ekrem -sallallahu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuşlardır:
"Kim bir müslümanın ayıbını örterse, Allah Teala da dünya ve ahirette onun ayıbını örter." (Müslim, Birr, 72)
Aklı olan kimse nefsine demelidir ki: Benim sermayem, yalnız ömrümdür. Başka bir şeyim yoktur. Bu sermaye, o kadar kıymetlidir ki, verilen her nefes, artık hiçbir şekilde ele geçmez. Nefesler sayılıdır ve azalmaktadır. O halde, nefeslerini iyi değerlendir ve bu fanı dünyaya yarın ölecekmiş gibi nazar et. Bütün azalarını haramdan koru ve takvaya sarıl.
Allah'ım! Ömrümüzü saadetle sona erdir. Rıza-yı ilahiyyene ve Cemalullaha nailiyet nasıb eyle! Sabah-akşam bizi afiyetten ayırma! Takvayı bize azık kıl, tevekkül ve güvenimizi sana yönelt! Bizi hak yolda sabit kıl! İbadete layık ancak Sen'sin. Sen'i noksan sıfatlardan tenzıh ederim. Sana layıkıyla kulluk edemediğim için zalimlerden oldum.
Hamd, alemlerin Rabbi Allahu Teala'ya; salat ü selam, Fahr-i Cihan Efendimiz Muhammed Mustafa'ya olsun!

İmam Gazali Nasihatları islamseli.net, islami forum, dini forum Arşivi İmam Gazali Nasihatları