Molla Fenari Hazretleri Kimdir? | İslami Forum, Dini Forum, İslami Forum Sitesi

Molla Fenari Hazretleri Kimdir?

Admin

Administrator
Yönetici
Admin
Katılım
Nis 14, 2019
Mesajlar
1,643
Tepkime puanı
76
Puanları
0
Molla Fenari Hazretleri Kimdir?

719

Molla Fenari Hazretleri’nin hayatı vefatından tam bir asır sonra yazılmış olması sebebiyle karışıktır. Kaynaklarda doğum ve ölüm tarihleri tespit edilememiştir.
 

Admin

Administrator
Yönetici
Admin
Katılım
Nis 14, 2019
Mesajlar
1,643
Tepkime puanı
76
Puanları
0
KISACA MOLLA FENARİ HAZRETLERİ KİMDİR?
Molla Fenari, Nisan 1350’de doğdu. Asıl adı Şemseddin Muhammed b. Hamza’dır. Maveraünnehir bölgesinde ya da Bursa’daki Fenar köyünde doğduğu rivayet edilir.

Molla Fenari, ilk öğrenimini babasının yanında tamamladıktan sonra İznik’te Alaeddin Ali Esved’in derslerine devam etti. Hocasıyla arasında geçen ilmı bir tartışma yüzünden oradan ayrıldı ve Amasya’ya gitti. Amasya’da Cemaleddin Aksarayı’nin öğrencisi oldu ve 1376 yılında kendisinden icazet aldı. Ardından Seyyid Şerıf el-Cürcanı ile birlikte gittiği Kahire’de başta Ekmeleddin el-Babertı olmak üzere çeşitli alimlerden şer‘ı ilimleri tahsil etti; Babertı’den de icazet aldıktan sonra Bursa’ya döndü. Yıldırım Bayezid tarafından Manastır Medresesi müderrisliği ve bunun yanı sıra 1393 yılında Bursa kadılığı ile görevlendirildi. Bu vazifesini on yıl kadar sürdürdü. Ankara Savaşı’nın ardından Timur’un askerleri Bursa’yı ele geçirince, daha önce Yıldırım Beyazıt’in esir alıp hapsettirdiği Karamanoğlu Alaeddin Bey’in iki oğlu 2. Mehmet Bey ve Ali Bey hürriyetine kavuşmuş ve Timur tarafından Karamanlı ülkesinin yönetimine getirilmişti. Molla Fenarı de muhtemelen Mısır seyahati dönüşünde Konya ve Karaman’a uğradığında tanıştığı Mehmet Bey’le Karaman’a gitti. Orada on yıldan fazla bir müddet ders verdi.

Molla Fenari Hz. Osmanlı Devleti’nin İlk Şeyhülislamı Olarak Anılır
1414 yılında Bursa’ya döndü ve Çelebi Sultan Mehmet devrinde 1415 yılında ikinci defa Bursa kadılığına getirildi. 1419 yılında çıktığı hac seyahatinden dönerken Kahire’ye uğradı ve el-Melikü’l-Müeyyed Şeyh el-Mahmudı’nin isteğiyle bir süre orada kaldı. Kahire’de bulunduğu sırada dönemin önde gelen alimleriyle ilmı müzakerelerde bulundu ve ders verdi. 1420 yılında Mısır’dan ayrılan Molla Fenarı, Kudüs’e uğradıktan sonra Bursa’ya döndü ve eski görevine devam etti. 2. Murat tarafından 1425 yılında müftülük vazifesine tayin edildi. Bu unvanı taşıyan kimsenin diğer ulemaya nisbetle önemli bir mevki işgal ettiği bilinmekle birlikte bazı kaynaklarda Fenarı’nin ilk şeyhülislam olarak anılması, payitaht müftülük makamının 16. yüzyılın ortalarında ulaştığı kurum hüviyetiyle kelimenin kazandığı “devletin bütün ilmiye sınıfının resmı mercii” anlamında düşünülmemelidir.

İlmiye Sınıfına Verilen İlk İmtiyaz
Osmanlı Devleti’nde ilmiye sınıfına tanınan imtiyazlar ilk defa Sultan 2. Murat tarafından Molla Fenarı ailesine verildi. Gerek devlet erkanının gerekse halkın saygı gösterdiği ve maddı durumu iyi olmasına rağmen sade bir hayat yaşadığı nakledilen Molla Fenarı geçimini sağlamak için ipekçilikle meşgul oldu. Taşköprizade, Fenarı’nin vefat ettiğinde 10.000 ciltlik bir kütüphane bıraktığına dair bir rivayet kaydeder. Molla Fenarı, Kudüs’te bir medrese ile Bursa’da üç mescid ve bir medrese yaptırdı, 1430 tarihli vakfiyesiyle bunlara birçok emlakini tahsis etti.

Molla Fenarı, Osmanlı Devleti’nde tasavvufa ilgi duyan ilmiye mensuplarının önde gelenlerindendi. Tasavvuf kültürüne olan yakın ilgisi bazı eserlerinde açıkça görülür.

Öğrencileri arasında oğlu Mehmed Şah Fenarı, Şehabeddin İbn Arabşah, Kadızade-i Rumı, Kutbüddinzade İznikı, Kafiyeci, Emır Sultan, Molla Yegan ve İbn Hacer el-Askalanı gibi alimler bulunmaktadır.

Molla Fenari Hazretleri’nin Kabri Nerede?
1430 yılında yaptığı ikinci hac yolculuğunda da Kahire’ye uğrayan Molla Fenarı buradaki alimlerle ilmı görüşmeler yaptı. Döndükten kısa bir süre sonra 15 Mart 1431’de Bursa’da vefat etti. Cenazesi kendi yaptırdığı caminin hazıresine defnedildi.
 

Admin

Administrator
Yönetici
Admin
Katılım
Nis 14, 2019
Mesajlar
1,643
Tepkime puanı
76
Puanları
0
MOLLA FENARİ HAZRETLERİ’NİN ESERLERİ

1. ʿAynü’l-aʿyan (Tefsıru Sureti’l-Fatiḥa). İşarı tefsir türünün örneklerinden olup Karamanoğlu Mehmed Bey’e ithaf edilmiştir. Eserde tefsir usulüne dair geniş bir mukaddime yer almaktadır.

2. Taʿlıḳāt ʿala evâʾili’l-Keşşaf. Zemahşerı’nin el-Keşşaf adlı tefsirinin Fatiha suresiyle Bakara suresinin bir bölümüne yazılmış ta‘lıkāttır.

3. Fuṣulü’l-bedayi. Usul-i fıkha dair bu eser müellifin en meşhur çalışmalarından biri olup iki cilt halinde basılmıştır (İstanbul 1289).

4. Şerḥu’l-Ferâʾiżi’s-Siraciyye. Hanefı fakihi Secavendı’ye ait eserin en güzel şerhlerinden biridir.

5. Şerḥu Telḫıṣi’l-Camiʿi’l-kebır fi’l-füru. Hanefı fakihi Hılatı’nin, Muhammed b. Hasan eş-Şeybanı’nin el-Camiʿu’l-kebır’inin muhtasarı olan Telḫıṣü’l-Camiʿi’l-kebır adlı eserinin bir bölümünün şerhidir.

6. Şerḥu Fıḳhi’l-Keydanı.

7. Miṣbaḥu’l-üns beyne’l-maʿḳūl ve’l-meşhud fı şerḥi Miftaḥi’l-ġayb. Sadreddin Konevı’ye ait eserin şerhi olup Muhammed Hacevı tarafından neşredilmiştir.

8. Şerḥu dıbaceti’l(muḳaddimeti’l)-Mes̱nevı.

9. Sufiyyenin Libas ve Etvar ve Meslekine Dair İtirazata Reddiye.

10. Taḥḳīḳu ḥaḳāʾiḳi’l-eşyâʾ ve deḳāʾiḳi’l-ʿulum ve’l-arâʾ (Risale fi’t-taṣavvuf, el-Muḳaddimatü’l-ʿaşere).

11. Taʿlıḳa ʿala Iṣṭılaḥati’ṣ-ṣufiyye. Kaşanı’nin eserine bir ta‘liktir.

12. el-Fevâʾidü’l-Fenariyye. Esırüddin el-Ebherı’nin ısaġūcı (er-Risaletü’l-Es̱ıriyye) adlı mantık kitabına yazılan şerhlerin en meşhurlarından olan eser Osmanlı medreselerinde son zamanlara kadar okutulmuştur.

13.Avıṣatü’l-efkar fi’ḫtibari üli’l-ebṣar. Kelam, feraiz, fıkıh ve adab olmak üzere dört bölümden meydana gelmektedir.

14. Ḥaşiye ʿale’ḍ-Ḍavʾ. Mutarrizı’nin nahiv ilmine dair el-Miṣbaḥ adlı eserine Taceddin el-İsferayını’nin yaptığı şerh üzerine yazılmış bir haşiyedir.

15. el-ʿİşrun ḳıṭʿa fi’l-ʿişrıne ʿilmen. Müellifin oğlu Mehmed Şah tarafından Şerḥu Manẓumeti’l-elġāz li’l-farih adıyla şerhedilmiştir.

16. Esaṣü’ṣ-ṣarf fı ʿilmi’t-taṣrıf. Mehmed Şah bu esere de Teʾsısü’l-ḳavâʿid ḥarfen bi-ḥarf fı şerḥi maḳāṣıdı Esasi’ṣ-ṣarf adıyla bir şerh yazmıştır.

Kaynak: DİA