Ölülere Sövmeyi Yasaklayan Hadis

Ölülere Sövmeyi Yasaklayan Hadis

İslam’da haksız yere, bid’at ve günahına ortak olmaktan sakındırmak gibi dinı bir iyilik maksadı da bulunmaksızın ölülere sövüp saymanın nehyedilmiştir.
aişe radıyallahu anha'dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:

"Ölülere sövmeyin! Çünkü onlar, önceden ahirete göndermiş olduklarının sonuçlarıyla başbaşadırlar." (Buharı, Cenaiz 97, Rikak 42. Ayrıca bk. Nesaı, Cenaiz 52)

Hadisi Nasıl Anlamalıyız?
Müslümana haksız olarak sövüp sayma yasağıyla ilgili olarak önceki konuda geçmiş olan ayet ve hadislerde sağ-ölü ayırımı yapılmadığı dikkate alınacak olursa, o ayet ve hadislerin bu mevzu ile de ilgili oldukları anlaşılır. Bu sebeple Nevevı, burada açıkça "ölülere sövmeyi" yasaklayan hadisi zikretmekle yetinmiştir.

Müslüman ölülere sövmek, ayıplarını sayıp dökmek, lanet okumak, onların azab görmelerini istemek, hakaret etmek yasaklanmıştır.

Hayatlarında günahkar ve hatta kafir de olsalar, imansız olarak öldükleri kesin olarak bilinmediği sürece ölülere sövmek yasaktır. Çünkü günahkarın ve kafirin son nefesinde imanla ölmüş olma ihtimali vardır. Ancak küfür üzere öldüğü kesin olan, Firavun, Ebû Cehil ve Ebû Leheb gibi kimselere lanet edilebilir ve sövülebilir.

Müslüman ölülere sövülmesini yasaklayan Hz. Peygamber, gerekçe olarak "Çünkü onlar, önceden gönderdiklerinin sonuçlarıyla başbaşadırlar" onların ceza veya mükafatına kavuşmuşlardır, buyurmuştur.

O halde artık müdahale edecek bir durum kalmamıştır. Onların yaptıklarının karşılığını verecek olan yalnızca Allah Teala'dır. Allah isterse bağışlar, isterse cezalandırır. Burada insanın karışmasını gerektiren bir durum yoktur. Herkes kendi işine bakmalıdır. Hem iyi bir müslüman olmanın alameti, kendisini ilgilendirmeyen şeylerle meşgul olmamaktır. Şu var ki, Nevevı'nin de belirttiği gibi adamın icad etmiş olduğu bid'ate uyulmaması, işlediği günahların fazilet sanılıp tekrarlanmaması, takibedilmeye layık olmayan kötü gidişatının izlenmemesi gibi dinı bir fayda varsa, o takdirde ölülere sövülebilir. Bunun da asıl amacı, yaşayanları uyarmak ve kötülükten korumaktır.

Burada sövme konusu işlendiği için Nevevı, sadece bu yasağı bildiren hadisi zikretmekle yetinmiş olmalıdır. Aslında ölüleri, güzellik ve hayırla anmayı tavsiye eden hadisler de bulunmaktadır.

Ölülere sövmemek, geçmişe, tarihe saygı demektir. Tarihine ve geçmişine saygısı olmayan nesillerin ise, güzel bir geleceği olamaz. Özellikle ümmet-i Muhammed'in ilk nesillerine yönelik kin, gayz, karalama ve sövme eğilimlerinin şu veya bu şekilde görülegeldiği günümüzde bu yasağın anlamı çok daha iyi anlaşılmaktadır.

Hadisten Öğrendiklerimiz
1. Ölüler hakkında kötü sözler söylemek, onlara sövmek nehyedilmiştir.

2. Ölen kişi, yaptıklarının sonuçlarıyla başbaşa kalmıştır. Onun hakkında hüküm vermek sadece Allah Teala'ya aittir. O dilerse af, dilerse azab eder.

3. Müslüman, Allah'ın işine karışmaktan uzak durup kendi yapması gerekenlerin peşinde olmalıdır.

4. Büyük bir yanlışa ya da batıla öncülük etmiş olan ve küfür üzere öldüğü kesin olarak bilinen kimseleri kötülemek caizdir.

Kaynak: Riyazüs Salihin, Erkam Yayınları